داور بخش صحنه‌ای جشنواره منطقه‌ای خاوران مطرح کرد
محمودرضا رحیمی: قضاوت فردی نباید جای قضاوت حرفه‌ای را بگیرد
محمودرضا رحیمی، داور نمایش‌های صحنه‌ای جشنواره تئاتر منطقه‌ای گفت حق طبیعی تمامی گروه‌ها است که درباره انتخاب آثار سوال بپرسند اما نباید جای قضاوت فردی و حرفه‌ای عوض شود.
به گزارش ایران تئاتر، بیست‌و‌هشتمین جشنواره تئاتر منطقه‌ای کشور، از پنجم تا بیستم دی 1402 در چهار مرحله و در استان‌های فارس (پارس)، خراسان رضوی (خاوران)، سمنان (راه ابریشم) و آذربایجان شرقی (سهند) برگزار شد.
محمودرضا رحیمی، داور بخش صحنه‌ای جشنواره منطقه‌ای خاوران که همچنین به عنوان شورای انتخاب آثار بخش دانشگاهی و بخش مرور چهل‌ودومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر نیز در این رویداد حضور دارد به ارائه جزئیاتی درباره انتخاب آثار برای ورود به این رویداد هنری پرداخت.
رحیمی در ابتدای سخنانش گفت: «شورای انتخاب آثار در هر بخشی معمولا توجه به لحن و چگونگی چیدمان نمایش‌ها را برعهده دارد. باید در نظر داشت که بیشتر اوقات کارهای هم‌عرض و مشابه زیاد است و به همین دلیل هم در لحظه آخر داوران مجبور به انتخاب یک کار هستند.»
او با اشاره به محدودیت انتخاب اثر از سوی داوران و هیئت انتخاب ادامه داد: «متاسفانه این محدودیت‌ها از سمت بسیاری از دوستان نادیده گرفته می‌شود. انتخاب از میان آثار فراوانی که به دبیرخانه جشنواره ارسال می‌شود، کار سختی است. درحالی که برخی از گروه‌های نمایشی این انتخاب‌ها را شتاب‌زده و با نگاه فردی و جانبدارانه قضاوت می‌کنند.»
این هنرمند افزود: «هیچ یک از اعضای شورای انتخاب یا داوری، حق ندارند در مورد اینکه کدام کار انتخاب‌شان بوده یا نبوده است، صحبت کنند. زمانی که پای درام وسط می‌آید، همه آنها باید با هم صحبت کنند و از میان تنوع انتخاب‌های خود به یک اجماع نظر برسند.»
رحیمی با ابراز تاسف از قضاوت‌های شخصی برخی گروه‌ها نسبت به داوری گفت: «ما در بخش انتخاب و داوری، زمانی که با یک نقصان شدید در مورد مکان‌های اجرا و کمبود تئاتر در کشور روبه رو هستیم، حداقل چیزی را که داریم، باید پاس بداریم و مراقب آن باشیم.»
او ادامه داد: «حق طبیعی تمامی گروه‌ها است که از ما درباره انتخاب آثار سوال بپرسند اما متاسفانه برخی از آنها با قضاوت وارد می‌شوند. ما شاهد قضاوت‌های شخصی از سوی گروه‌ها هستیم، درست زمانی که آثار را در فضای کاری مورد قضاوت قرار داده‌ایم. رد شدن یک اثر نمایشی با رد کردن یک شخصیت اصلا هم عرض نیست و نمی‌دانم چرا ما در تئاتر با چنین رفتارهایی روبه روییم. یک معلم صدها شاگرد دارد اما نمی‌تواند همه آنها را برای حضور در جشنواره انتخاب کند. حضور تمام شاگردان در مراحل و مدارج بالا باعث افتخار است اما حقی است که شاگرد باید با کار خود از معلم بگیرد نه اینکه در مقابل او بایستد.»
این بازیگر و کارگردان تئاتر افزود: «در هر حال فضای کارهای دانشگاهی و حرفه‌ای ما بسیار نزدیک است و باید حق داد که در چنین شرایطی همه کارها پذیرفته نخواهند شد و تنها امیدوارم که به جای قضاوت‌های شخصی برای رسیدن به هدف به صبر و تمرین بیشتر بپردازیم. کارهای هم اندازه زیاد هستند و اینکه چه کاری انتخاب شود، اجماع نهایی داوران را دشوار می‌کند. گروه‌ها باید بدانند خطری که داوران احساس می‌کنند خیلی سخت‌تر از اجرای روی صحنه است. تمامی داوران دوست دارند که کارهای باکیفیت راهی ویترین بزرگ تئاتر کشور شود.»
رحیمی، در ادامه ضمن ابراز خشنودی از احیای جشنواره منطقه‌ای گفت: «این رویداد هنری تنها حرکت بی‌نظیری بود که باعث انسجامی یکپارچه و وحدت‌بخش در تئاتر می‌شد و سد بین تئاتر تهران و شهرستان را برمی‌داشت. در سال‌های برگزاری این جشنواره همه گروه‌ها با هم نشست و برخاست داشتند و تبادل اندیشه صورت می‌گرفت. خوشحالم که با احیای دوباره‌اش، تئاتر فجر باز هم فضایی برای حضور تمامی هنرمندان ایران شده است.»
او با اشاره به مشکلات مالی در برگزاری رویدادهای هنری افزود: «متاسفانه فرهنگ و هنر همواره از بخش مالی آسیب دیده است و جای سوال است که چرا اقتصاد مقاومتی همیشه در این بخش خودش را نشان می‌دهد؟! با وجود تعداد زیاد آثار و شرایطی که می‌توانست بیش از چهار منطقه برای حضور گروه‌های نمایشی انتخاب شود، بحث بودجه باعث بی‌رغبتی مدیران در برگزاری جشنواره شده و تنها چهار استان پای کار آمدند که از میزبانی آنها سپاسگزاریم.»
این هنرمند گفت: «تعداد، کیفیت و محتوای آثار شرکت‌کننده در جشنواره تئاتر منطقه‌ای به تصمیم استان‌ها بستگی دارد. حتی اگر در فراخوان جشنواره هم نوشته نشده باشد، باید بدانیم برخی از آثار از نظر محتوایی جشنواره‌های مستقلی چون جشنواره آیینی- سنتی و یا کودک و نوجوان را برای ارائه شدن دارند. درواقع باید از بخش استانی این موضوع مدیریت شود که چه دسته کارهایی باید برای حضور در جشنواره منطقه‌ای و در ادامه، جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر حضور داشته باشند.»
او ادامه داد: «خوشبختانه در جشنواره تئاتر منطقه‌ای خاوران تنوع آثار بسیار بالا بود و گروه‌های نمایشی با آمادگی بالا راهی جشنواره منطقه‌ای شده بودند. با وجود محدودیت برای انتخاب، با درخواست از مهدی حامدسقایان، دبیر محترم جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، چهار اثر که همگی بر عنصر تفکر و خلاقیت توجه ویژه داشتند، راهی این رویداد هنری شدند.»
رحیمی همچنین درباره نقش تئاتر به عنوان عنصری در شکل‌گیری مشارکت مردمی توضیح داد: «تئاتر یک تفاوت اساسی با دیگر هنرها دارد، تئاتر انجام می شود تا دیگران در آن بدون اینکه کاری انجام دهند از طریق دیدن و شنیدن با هنرمندان همراه شوند. مخاطبان با تماشای تئاتر به مقایسه اتفاقات زندگی شخصیت‌های این هنر با زندگی خودشان می‌پردازند، بنابرین اساسا این هنر بالاترین سطح مشارکت را داراست.»
او افزود: «من با ایمان کامل می‌گویم که هیچ پدیده‌ای، چه در حوزه تکنولوژی و چه در حوزه هنر و فرهنگ، جای تئاتر را نمی‌گیرد. قرن‌ها پیش، یونانیان به این نتیجه رسیدند؛ مشارکتی که در این هنر هست در دیگر هنرها نیست و بنابراین درام را متعلق به تئاتر دانستند. تئاتر با پرسش آغاز می‌شود و به ما می‌گوید که تردید داشته باشیم، سوال کنیم و بدانیم که همه ما با هم یک حقیقت هستیم و هیچ یک از ما به صورت مطلق حقیقت نیستیم.»
محمودرضا رحیمی در پایان گفت: «میزان سالن‌های تئاتر هر شهر میزان بالا بودن فرهنگ آن شهر را نشان می‌دهد؛ چراکه فرهنگ یعنی نحوه استفاده و شناخت از چیزهایی که داریم.»
