تئاتر شهر؛ نگین تابان هنرهای نمایشی
کاظم نظری: تئاتر شهر، مهم‌ترین سالن زیرمجموعه اداره‌کل هنرهای نمایشی، هفتم بهمن 1402 هم‌زمان با میزبانی از آثار چهل‌ودومین جشنواره بین‌المللی فجر و در همراهی باشکوه هنرمندان و تماشاگران فهیم و گران‌قدر تئاتر ایران، 51 ساله شد.
طراحی بنای این ساختمان در سال 1346 توسط علی سردار افخمی انجام شد و پس از پنج سال با اجرای نمایش «باغ آلبالو» نوشته آنتوان چخوف و کارگردانی آربی آوانسیان با هنرنمایی بازیگران شناخته‌شده تئاتر به‌عنوان مدرن‌ترین سالن تئاتر ایران به بهره‌برداری رسید.
جایگاه ویژه و شاخص این مجموعه فرهنگی-هنری و فضایی که برای نوگرایی، تجربه‌های جدید و رویکردهای هنری با هدف شکل‌گیری جریان تئاتر مدرن در اختیار جامعه تئاتری کشور قرار داد، بر هیچ‌کس پوشیده نیست، اما در این میان آنچه بیش‌ازپیش بر اعتبار این بنا افزود و آن را به‌عنوان شریان اصلی تئاتر معرفی کرد، هنرمندانی بودند که با جان‌ودل دست به تولید آثار نمایشی زدند و قدمت این مجموعه را فارغ از تاریخ پیدایش آن به تمدن چندین هزارساله این سرزمین پیوند زدند و نام و آوازه تئاتر ایران را نه‌تنها در محدوده مرزهای این سرزمین که فراتر از آن بر زبان‌ها جاری ساختند.
این هنرمندان، فارغ از ارزش و جایگاه والای‌شان در شکل‌گیری جریان عمومی تئاتر و نقشی که در آموزش و ارتقای کیفی این هنر داشته‌اند، اعتباربخشی این مجموعه را در نیم قرن گذشته، دوچندان کردند.
اغراق نیست اگر بگوییم تنها نفس کشیدن در فضایی که سالیان سال قدمگاه هنرمندان و پیشکسوتان نام‌آشنای عرصه تئاتر و محل تبلور آثار نمایشی فاخر و ارزنده‌شان بوده است، مایه مباهات و افتخار نسل جوان تئاتر این سرزمین است.
اکبر رادی، حمید سمندریان، سعید پورصمیمی، پری صابری، رضا ژیان، پرویز پورحسینی، جمیله شیخی، جمشید مشایخی، محمود استادمحمد، علی رفیعی، اکبر زنجان‌پور، علی نصیریان، سیاوش طهمورث، اسماعیل خلج، قطبالدین صادقی و صدها هنرمند دیگری که ذکر نام‌شان در این مقال نمی‌گنجد، تنها تعدادی از این عزیزان هستند که هنرنمایی‌شان روی صحنه‌های این مجموعه، از ذهن و قلب تماشاگران و هنردوستان پاک نمی‌شود.
همچنین خاطره روی صحنه رفتن آثار پرمخاطب و به‌یادماندنی چون «ملاقات بانوی سالخورده»، «شب روی سنگفرش خیس»، «دندون طلا»، «عشق‌آباد»، «دن کامیلو»، «دوستان بامحبت»، «چیزی شبیه زندگی»، «کابوس‌های یک پیرمرد بازنشسته خائن ترسو» و ... نیز هرگز از خاطر تئاتردوستان پاک نخواهد شد.
مجموعه تئاتر شهر به‌واسطه تلاش‌های ارزنده هنرمندان و مدیران فرهنگی-هنری که تاکنون در آن به فعالیت پرداخته‌اند، نه‌تنها قطب تئاتر پایتخت که نماد اصلی تئاتر در سراسر کشور و موردتوجه تمامی هنرمندان است.
این مجموعه علاوه بر قدر و نقشی که از دیرباز تاکنون در فضای هنری و در میان اهالی هنرهای نمایشی داشته و دارد، از نظر معماری نیز یکی از گنجینه‌های ارزشمند و میراث فرهنگی هنری این سرزمین به شمار می‌آید.
خوشبختانه این مجموعه فرهنگی-هنری زیر نظر اداره‌کل هنرهای نمایشی، پس از پنجاه‌ویک سال فعالیت مداوم و ثمربخش خود، همچنان مرجعیت هنری خود را در تئاتر کشور و در میان دیگر سالن‌های نمایشی حفظ کرده است. امید به اینکه این نگین درخشان تئاتر ایران سال‌های سال همچنان بی‌دریغ در آسمان هنر این خاک بدرخشد.
