گفت‌وگو با مرتضی کوهی، نویسنده و کارگردان نمایش «پس از»
جایی که آرامش درگیر چالش‌های عجیب می‌شود؛ هنر همان کشتی نجات‌دهنده است
مرتضی کوهی، نویسنده و کارگردان نمایش «پس از» با بیان اینکه در این اثر به جنبه رهایی‌بخش و نجات‌دهنده هنر تاکید دارد، گفت جایی که فضا متلاطم است، جایی که آرامش درگیر چالش‌های عجیب می‌شود؛ هنر همان کشتی نجات‌دهنده و همان ریسمان محکمی است که می‌توان به آن متوسل شد.
به گزارش ایران‌تئاتر، نمایش «پس از» به تهیه‌کنندگی امیرموسی کاظمی، نویسندگی و کارگردانی مرتضی کوهی از بیست‌وسوم فروردین تا بیست‌ودوم اردیبهشت در سالن قشقایی تئاتر شهر روی صحنه خواهد رفت.
مرتضی کوهی، درباره روند نگارش متن این اثر گفت: «نمایشنامه «پس از» به شکل کارگاهی تولید شد. ما در ابتدا یک خط از نمایشنامه را در اختیار داشتیم. «فردی خودش را از بیرون می‌بیند..» این ایده اولیه از من بود و ما با این جمله یک خطی شروع به اتود و نگارش همزمان متن کردیم.»
او ادامه داد: «فرآیند تولید اثر به شیوه کارگاهی که بسیار سخت و پیچیده هم بود، بسیاری از همراهان ما را خسته کرد چراکه این گونه کار کردن نیازمند، زمان و صبوری است.»
این هنرمند افزود: «بیماری‌های اعصاب و روان، بیماری‌های شایع قرنی است که در آن زندگی می‌کنیم. بیماری‌هایی که اکثر آدم‌های جامعه بیش و کم با آن درگیرند. روزانه آدم‌هایی را در جامعه و فضاهای مختلف می‌بینیم که اکثرا کمبودهای روانی خود را در جامعه با خالی کردن خشم خود نسبت به دیگران و آسیب زدن به روان و جان خود یا دیگران، اموال عمومی و... جبران می‌کنند.»
نویسنده و کارگردان «پس از» گفت: «اگر فرد به کمبودهای خود آگاه باشد، هم کار خودش و هم کار جامعه راحت‌تر است؛ اما نبود آگاهی باعث می‌شود جامعه به سوی عدم هماهنگی و نبود تعادل روانی پیش برود. گاهی در جامعه خودمان و در معاشرت و ارتباط به آدم‌هایی برمی‌خوریم که بار کمبودهای روانی خود از دوران کودکی و نوجوانی خود را همچنان به دوش می‌کشند و تبعات آن را با جامعه و دیگر آدم‌ها سهیم می‌شوند. ما در این نمایشنامه به نمونه موردی از این جنس از آسیب‌های روانی و آسیب‌های فردی و اجتماعی آن‌ها پرداختیم.»
او ادامه داد: «پس از» با موضوعی منحصربفرد و با نگاهی روانشناسانه تلاش می‌کند در عصر حاضر اثری برای دیدن افرادی که خود را در مواجهه با چنین موضوعاتی می‌بینند، ارائه دهد و راهکاری برای آن بیابد. ما در این راهکار به جنبه رهایی‌بخش و نجات‌دهنده هنر تاکید داریم. جایی که فضا متلاطم است، جایی که آرامش درگیر چالش‌های عجیب می‌شود؛ هنر همان کشتی نجات‌دهنده و همان ریسمان محکمی است که می‌توان به آن متوسل شد.»
این هنرمند با اشاره به حضور «پس از» در جشنواره هم‌آغاز گفت: «جشنواره هم‌آغاز فرصتی برای ارائه کار جوانان و رقابت در فضایی سالم و سطح بالا برای آن‌ها فراهم کرد تا در نهایت کارشان را در تئاتر شهر روی صحنه ببرند. ما پیش از حضور در جشنواره برای دغدغه شخصی و ارائه جهان خود کار را تولید کردیم و این نگاه در جشنواره جدی‌تر شد و جزییاتی به آن اضافه شد اما هیچ وقت جشنواره ای به کار نگاه نکردیم، درواقع به دنبال جشنواره پسند بودن کار نبودیم.»
کوهی با اشاره به چالش‌های روند تولید اثر توضیح داد: «ما هم مانند دیگر گروه‌های تئاتری با مشکلات مالی و اقتصادی با هزینه‌های خیلی زیاد و کمرشکن تولید مواجه بودیم. به ویژه اینکه در روند تولید یک اثر به شکل کارگاهی دوستانی به ما اضافه می‌شدند و بعد از مدتی ما را ترک می‌کردند؛ این قضیه روند ما را کند می‌کرد و من به عنوان کارگردان و نویبسنده باید هم روند نگارش و هم روند تمرین را مدیریت می‌کردم.»
این هنرمند تاکید کرد: «این نکته مهم هم که بحث روانی کار بر روان اعضای گروه تاثیر نگذارد، دغدغه دیگر من بود. موضوع اثر بسیار حساس، خطرناک و در عین حال جذاب بود و دائم به خودم گوشزد می کردم از هیچ مرحله‌ای از اصل تولید یک اثر هنری که صداقت اثر است، غافل نباشم.»
او در ادامه گفت: «تئاتر ما این روزها بیشتر به حمایت نیاز دارد تا گروه‌های تئاتری بیش از این متحمل سختی نشوند. تمامی گروه‌های نمایشی از نظر اقتصادی کار خود را به سختی پیش می‌برند و در چنین شرایطی باز هم با توجه به شرایط متضرر می شوند و دیگر به سراغ تولید اثر نخواهند رفت.»
مرتضی کوهی در پایان ضمن ابراز امیدواری برای تولید آثار باکیفیت، ادامه داد: «مخاطب کار خوب را از کار بد تشخیص می‌دهد و خوشبختانه کارهای خوبی روی صحنه است و امیدوارم استقبال از آثار روی صحنه در فصل بهار به همین شکل ادامه پیدا کند و اتفاقات زیبایی برای تئاتر بیفتد. تئاتر مقدس است و این تقدس باید ماندگار باشد. گروه‌های تئاتری نباید به راه‌ها و روش‌هایی که فقط برای جذب مخاطب می‌انجامد، متوسل شوند. ما عضو کوچکی از این جهان وسیع و دوست داشتنی تئاتر هستیم و امیدوارم آثار همه گروه‌ها پرمخاطب و پررونق باشند.»
