بررسی دو نمایشنامه رادیویی؛
پیچیدگی‌های روابط انسانی در «دروغ و سکوت»
حامد قریب: کتاب نمایشنامه «دروغ و سکوت» نوشته ناتالی ساروت شامل دونمایشنامه رادیویی است که توسط فهیمه نجمی در نشر نیماژ ترجمه شده است. ناتالی ساروت نویسنده فرانسوی روس‌تبار، یکی از نویسندگان برجسته و تأثیرگذار قرن بیستم در ادبیات فرانسه به شمار می‌آید. او به‌عنوان یکی از پیشگامان جنبش نوگرا (نویسندگان مدرن) شناخته شده و آثارش به بررسی عمیق روان‌شناسی شخصیت‌ها و روابط انسانی می‌پردازد.
عمده شهرت ساروت به فعالیت او در عرصه نگارش رمان مربوط می‌شود اما در زمینه‌های دیگری چون نمایشنامه‌نویسی نیز به فعالیت پرداخته است. در واقع او ابتدا برای ورود به عرصه نمایشنامه با تردیدمواجه بوده است، اما با پیشنهاد ورنر اشپیس، نماینده یک رادیوی محلی آلمانی، نگارش دو نمایشنامه رادیویی با عنوان «دروغ وسکوت» را قبول کرده و اولین گام‌های خود در عرصه نمایشنامه‌نویسی را بر می‌دارد. بعد از تجربه نگارش این دونمایشنامه، ساروت در این عرصه به چنان رضایتی می‌رسد که درباره آن این‌طور می‌گوید: «هر بار که کتابی را تمام می‌کنم، میل دارم یک نمایشنامه بنویسم. به این کار علاقه‌مندم.» بنابراین ساروت حدفاصل سال‌های ۱۹۶۳ تا ۱۹۸۲ شش نمایشنامه را به نگارش در می‌آورد.
کتاب نمایشنامه «دروغ و سکوت» یکی از آثار برجسته ناتالی ساروتو ادبیات مدرن است که به بررسی پیچیدگی‌های روابط انسانی وتأثیرات عمیق دروغ و سکوت بر زندگی افراد می‌پردازد. در این دونمایشنامه پیچیدگی‌های روابط انسانی و چالش‌های ناشی از دروغ وسکوت مورد بررسی قرار گرفته و به خوبی نشان داده می‌شود که چگونه شخصیت‌ها با استفاده از دروغ‌ها و سکوت‌های خود، سعی دارند تا از واقعیت‌های تلخ زندگی فرار کنند. ساروت با تاکید بر روابط میان شخصیت‌ها، تلاش دارد تا تأثیرات عاطفی آنها بر یکدیگر رامورد بررسی قرار دهد.
او در نمایشنامه «دروغ» به تحلیل این موضوع می‌پردازد که چگونه دروغ‌ها می‌توانند به روابط آسیب برسانند و حقیقت را مخدوش کنند و در نمایشنامه «سکوت» با هدف قرار دادن روابط انسانی، در پیاثبات این موضوع تلاش می‌کند که حتی سکوت می‌تواند چون سلاحی مخفی در روابط انسانی، قدرتی ویرانگر داشته باشد وشخصیت‌ها را در تنگنا قرار دهد.
از نکات مهم این دو نمایشنامه که شاید خوشایند برخی از مخاطبان نباشد، این بوده که این آثار از روایت خطی چندانی برخوردارنیستند. اتفاقی که ممکن است خوانندگان را خسته کرده و سبب شودتا آثار را تا انتها نخوانند.
علاوه بر این متن این دو نمایشنامه در عین سادگی، دارای پیچیدگی‌های خاص خود است. در واقع می‌توان گفت همذات پنداری با شخصیت‌های این دو نمایشنامه بسیار دشوار است، زیرا شایدنتوان به سادگی برای آنها مابه ازای بیرونی پیدا کرد. اتفاقی که ممکن است ارتباط عاطفی با داستان را مورد لطمه قرار دهد. البته ازحق نگذریم، سبک نوشتاری ساروت معمولاً ساده و در عین حال عمیق بوده اما ممکن است فهم مطالب نوشته شده در این آثار برای همگان به سادگی قابل دسترس نباشد.
در نهایت باید گفت نمایشنامه «دروغ و سکوت» یکی از نمونه‌های بارز توانایی ناتالی ساروت در تحلیل روابط انسانی و روان‌شناسی شخصیت‌هاست.
ترجمه فهیمه نجمی از کتاب نمایشنامه «دروغ و سکوت» نیز به خاطر دقت در انتقال مفاهیم اصلی و احساسات شخصیت‌ها مورد تحسین بسیاری از کارشناسان قرار گرفته است. نجمی توانسته با استفادهاز زبانی شیوا و قابل فهم، فضای احساسی اثر را به خواننده منتقل کند. این ترجمه نه تنها به حفظ زیبایی‌شناسی متن اصلی کمک کرده بلکه آن را برای خوانندگان فارسی‌زبان قابل دسترس‌تر ساخته است.
کتاب نمایشنامه «دروغ و سکوت» یکی از آثار انتشارات نیماژ است که در ۷۸ صفحه عرضه شده است. علاقه‌مندان می‌توانند با مراجعه به کتاب‌فروشی‌های سراسر کشور نسبت به خرید این کتاب اقدام کنند.
