زینب خدیو:
نمایش ما در مواجهه با تاریخ از چهره‌های جریان‌ساز «کارگاه نمایش» می‌گوید
زینب خدیو کارگردان نمایش «کارگاه نمایش» که در تالار مولوی روی صحنه است، نمایش خود را در مواجهه با تاریخ درباره چهره‌های جریان‌ساز «کارگاه نمایش» برشمرد
به گزارش ایران‌تئاتر، نمایش «کارگاه نمایش» به نویسندگی، طراحی و کارگردانی زینب خدیو در سالن کوچک تالار مولوی روی صحنه است.
خدیو با اشاره به عنوان نمایش می‌گوید: عنوان نمایشنامه بی‌تردید تداعی‌گر فضای آشنا و نوستالژیکِ کارگاه نمایش است؛ جایی که در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ شمسی، بسیاری از چهره‌های جریان‌ساز تئاتر ایران شکل گرفتند و اجراها تجربی، تمرین‌محور و جسورانه بودند. اما متأسفانه تاکنون به این افراد و فعالیت‌های‌شان کمتر پرداخته شده است، چرا که تاریخ، فرصتِ ثبت و بازگو کردن را از افراد حاضر در کارگاه نمایش گرفت و آن‌ها به‌مرور از حافظه رسمی تئاتر حذف شدند.
او ادامه می‌دهد: در این اجرا، ما علاوه بر معرفی برخی از اعضای کارگاه نمایش، در تلاش هستیم لحظه‌ها و رابطه‌هایی را زنده کنیم که کمتر به آن‌ها پرداخته شده است. پرسش‌هایی نیز در دل روایت مطرح می‌شود که پاسخی قطعی ندارند و احتمالاً قرار هم نیست داشته باشند. در واقع، در این اجرا، نوعی مواجهه با تاریخ صورت گرفته است. ما در خلاصه داستان نمایش از کارگاه نمایشی گفتیم که در دهه ۵۰ فعالیت می کردند و این هدف متعلق به آن گروه است.
خدیو با اشاره به روند تمرین‌های گروه نیز بیان کرد: روند تمرین‌های کارگاه نمایش بر پایه جست‌وجو، مستندسازی و بازآفرینی شکل گرفت. در این اجرا از تکنیک ورباتیم استفاده شده است؛ به این معنا که بخشی از روایت‌ها، گفت‌وگوها و صداها، مستقیماً برگرفته از گفته‌های واقعی افراد است. مخاطب در نمایش ما تنها بیننده نیست؛ گاه شریک تحقیق، طرف گفت‌وگو یا حتی سوژه پرسش می‌شود.
او با اشاره به چالش‌هایی که در زمینه تولید نمایش با آن‌ها روبرو بوده است، گفت: یکی از عمیق‌ترین چالش‌ها در آماده‌سازی یک نمایش، ساختن «باور جمعی» میان گروه است. این‌که همه اعضای تیم به یک «جهان مشترک» باور پیدا کنند. چالش دوم، حفظ «پایداری روانی» در طول مسیر است. در طی تمرینات مدام این گفت‌وگو تکرار می‌شود؛ «همیشه چیزی هست که می‌توانست بهتر باشد...» باید مدام با این سؤال سر کرد که «آیا کافی‌ست؟» و در عین حال، نگذاری که این سؤال تو را از ادامه مسیر متوقف کند. اما شاید یکی از خسته‌کننده‌ترین قسمت‌ها، جایی است که باید دست از خلق بکشی و وارد منطق عدد و هزینه شوی.
این هنرمند افزود: مشکلات اقتصادی، چه بخواهی چه نخواهی؛ نقش موثری را در روند تولید ایفا می‌کنند و سوال این است، آیا اصلاً می‌شود به بازگشت سرمایه امیدوار بود؟ در تئاتری که مخاطبش محدود است. سود مالی، اگر نگوییم غیرممکن، لااقل ناپایدار است.
خدیو در پایان سخنانش گفت: در نهایت، تئاتر همیشه یک جور دیوانگی عاشقانه است. چون با وجود همه این فشارها، باز هم تو و گروه شب‌به‌شب به صحنه می‌روید، با تماشاگر روبه‌رو می‌شوید و امیدوارید که چیزی، حتی کوچک شکل بگیرد و جوانه بزند.
گفت‌وگو: نگار امیری
