برپایی هر جشنواره ، بازگو کننده اهمیت تئاتر است

کرمی در گفت‌وگو با ایران تئاتر، قدمت جشنواره‌های تئاتری را به انداره تاریخ خود تئاتر دانست و افزود: از زمان یونان باستان تا به امروز جشنواره‌های مختلفی با محوریت هنر تئاتر داشته‌ایم.

 

وی با بیان این که جشنواره یعنی بزرگداشت «هنر تئاتر»، توضیح داد: جشنواره گرامیداشت آثارهنری خلق شده و بازگو کردن اهمیت تئاتر است. جشنواره صرفا اجرای تعدادی کار نیست بلکه به معنای معرفی آثار هنری ارزشمند تولید شده به مخاطب است.

 

کارگردان «خانه خورشید» ادامه داد: در کشورمان از پیش از انقلاب جشنواره‌های مختلف هنری برگزار می‌شد و به طبع آن جشنواره‌ تئاتر نیز شکل گرفت اما الگوی ما کشورهای اروپایی بود. سعی کردیم با تاثیری که از کشورهای اروپایی می‌گیریم جشنواره‌های تئاتری هم در کشور رونق بگیرد. از اوایل قرن 20 جشنواره‌های تئاتری به ویژه در اروپا خیلی رونق پیدا کرد و به تناسب آن تئاتر در کشور ما شکل گرفت و خیلی زود مسوولین فرهنگی به این نتیجه رسیدند این رویداد می‌تواند اتفاق بیافتد. از اواخر دهه 40 و اوایل دهه 50 جشنواره‌های تئاتری در شهرستان‌ها و تهران آغاز شد و تا به امروز هم ادامه دارد.

 

کارگردان «مدریک» توضیح داد: پس از انقلاب جشنواره‌ها به شکل جدی در کشور رونق گرفتند. حتی تئاتر به عنوان جشنواره دیده می‌شد به ویژه در شهرستان‌ها که به مرور اجراهای عمومی جای خود را به برگزاری جشنواره ‌داد. البته این موضوع بزرگ‌ترین آفت جشنواره بود که می‌توان به عنوان آسیب به آن پرداخت. اما به هر روی برگزاری جشنواره‌های تئاتری به عنوان یک اتفاق موثر، ضروری، جریان ساز بسیار زیاد به رشد تئاتر کمک می‌کند و با اهمیت است.

 

وی با بیان این که هیچ شخصی نمی‌تواند کتمان کند برگزاری جشنواره‌های تئاتر به رونق تئاتر، معرفی هنرمندان و تبادل نظر کمک می‌کند، تصریح کرد: جشنواره رویدادی بسیار ارزشمند و قابل توجه است. بسیاری از هنرمندان از جشنواره‌های تئاتری خود را محک زدند و تجربه کردند. بسیاری از مخاطبان از طریق جشنواره‌های تئاتری توانستند با هنر نمایش آشنا شوند. از همه مهم‌تر در شرایطی که خیلی از شهرها، رویدادی به نام تئاتر نداشتند اتفاقی به نام جشنواره موجب شد تئاتر همیشه در آن شهر یا منطقه زنده و پویا باشد. بنابراین برگزاری جشنواره‌های تئاتری را دارای امتیازات مثبت بسیاری می‌بینم.

 

مدیرهنرهای نمایشی سازمان فرهنگی هنری شهرداری درباره برخی از آفت‌های جشنواره‌ها توضیح داد و گفت: یکی از آفت‌های جشنواره‌های تئاتر این است که به چند دسته تقسیم می‌شوند مثلا یک دسته جشنواره‌های تئاتری (موضوعی) هستند و فقط به ژانر تئاترعروسکی پرداخته می‌شود. یا جشنواره‌ای فقط به مخاطب کودک و نوجوان اختصاص دارد. رویدادی به ژانر تئاتر آیینی و سنتی می‌پردازد. این‌ها جشنواره‌های است که به اصطلاح به آن موضوعی گفته می‌شود و شیوه اجرایی خاصی را دنبال می‌کنند و تخصصی هستند. تعدادی از جشنواره‌ها مخاطب محورند یعنی مخاطب خاصی را دنبال می‌کنند و برای گروه‌های خاصی از مخاطبان اجرا می‌شوند مانند جشنواره تئاتر معلولین و جشنواره تئاترهلال احمر. یکسری جشنواره‌ها مضمونی هستند یعنی جشنواره‌هایی که فقط یک مضمون و محتوای خاصی را دنبال می‌کنند مانند تئاتر دینی، جشنواره تئاتر پلیس. تعدادی از جشنواره‌ها نیزعمومی هستند و هدف خود تئاتر است.

 

نویسنده «خانه خورشید» با این توضیح که برگزاری جشنواره صرفا بدون آن که برایش برنامه، چشم انداز و سیاست‌گذاری داشته باشیم موثر نیست، اضافه کرد: می‌توان تمام جشنواره‌های تئاتری را رصد کرد آن‌هایی موفق بودند که چشم انداز و برنامه‌ریزی داشتند و با هدف‌گذاری عمل کردند. بسیاری از جشنواره‌ها بیشتر به شکل تبلیغی هستند یعنی به شکل موسومی یک دوره‌ای برگزار می‌شوند و یک دوره‌ای برگزار نمی‌شوند، حامی و برنامه ندارند. صرفا یک جشنواره تبلیغی و ضیافت هستند. برنامه‌ای هستند که جدول کار گروهی را پر می‌کنند. این گونه جشنواره‌ها به نتیجه نمی‌رسند و آفت محسوب می‌شوند.

 

نویسنده «خروس می‌خواند» ادامه داد: نباید جشنواره را جایگزین خود تئاتر کنیم . نباید اجرای عمومی، حمایت از گروه‌ها و جذب مخاطب را فراموش کنیم. متاسفانه در یک دوره‌ای جشنواره‌ها این گونه شد یعنی همه چیز تحت برگزاری یک جشنواره قرار گرفت به ویژه در شهرستان‌ها.

 

کرمی جشنواره را فرصتی برای تولید و اجرای آثار دانست و تصریح کرد: اگر نتوانیم از تولیدات جشنواره‌ها استفاده کنیم منجر به آسیب‌های جدی می‌شود و آن رویداد به نتیجه نمی‌رسد. بنابراین اگر جشنواره‌ای برنامه‌ریزی و هدف داشته باشد همچنین به شکل مستمر برپا گردد و از همه مهم‌تر در یک چارچوب استاندارد و با استفاده از نظر اهل فن و به شکل تخصصی برگزار شود می‌توان به عنوان یک رویداد موثر و مفید به آن نگاه کرد.

 

نویسنده «پوتین‌های عمو بابا» با این توضیح که بدیهی است اگر رویدادی بتواند یک دبیر ثابت داشته باشد تاثیر بیشتری دارد، گفت:‌ سال‌ها است کارشناسان روی این موضوع تاکید دارند. چون لازم است یک برنامه‌ریزی دراز مدت برای جشنواره داشت. در کوتاه مدت نمی‌توان به نتیجه رسید و هر دبیری که بیاید به سلیقه خودش عمل می‌کند. یکی از شرط‌های موفقیت جشنواره حضور دبیر ثابت است. جشنواره «آوینیون» در طول 70 دوره برگزاری، فقط 6 دبیر داشته است و به عنوان رویدادی موفق در کل دنیا شناخته می‌شود.