ددی بودامچی در گفتوگو با ایران تئاتر عنوان کرد:
در یک آب نمیتوان دو بار شنا کرد
رییس یونیما از شرایط تئاتر ایران و شیوه خود در اجرای تئاتر میگوید
به گزارش ایران تئاتر ، ددی بودامچی؛ رئیس اتحادیه نمایشگران عروسکی جهانی (یونیما) که با نمایش «بازتاب حقیقت» در شانزدهمین جشنواره تئاتر عروسکی؛ تهران-مبارک حضور دارد، درباره شانزدهمین جشنواره تئاتر عروسکی تهران-مبارک گفت: فستیوالها بخشهای مختلفی دارند که یکی از آنها اجرای نمایش است. بخش دیگر آن، برگزاری نشستها و برنامههایی است که خارج از اجرا صورت میگیرد و سبب میشود بین هنرمندان حاضر در جشنواره ارتباط خوبی شکل بگیرد.
رئیس یونیما ضمن اعلام این مطلب که چهار بار در جشنواره عروسکی تهران شرکت کرده است، گفت: سه بار پس از انقلاب در جشنواره حضور داشتهام اما امسال برای نخستینبار در آن به عنوان کارگردان شرکت کردهام. تنوع آثاری که در جشنوارههای تئاتر عروسکی تهران دیدهام، بسیار جالب بوده است. در جشنواره قبلی که حضور داشتم، باورم نمیشد که چقدر در ایران گروههای خوبی در حوزه تئاتر عروسکی حضور دارند و چه اتفاقهای جالبی را رقم میزنند.
بودامچی درباره آثاری که از کارگردانهای ایرانی دیده است، گفت: در یکی از جشنوارههای عروسکی که خارج از ایران برگزار میشد، گروه تئاتر «بازی» نمایش «کالیگولا» را با کارگردانی آتیلا پسیانی اجرا کرد و همه ما از اینکه یک نمایش ایرانی تا این حد آوانگارد باشد، متعجب شده بودیم.
وی درمورد نمایشهای حاضر در این دوره از جشنواره، گفت: آثاری را دیدم که برای بار نخست روی صحنه میآمدند و برخی از این گروهها اساسا اجرایی خارج از جشنوارهها را تجربه نمیکردند اما آثارشان بسیار خوب و جالب بوده است. البته همه آثار از یک کیفیت برخوردار نبودند؛ برخی نمایشها میتوانستند بهتر باشند و برخی دیگر کمی بیشتر تلاش نیاز داشتند تا آثار خوبی از آب درآیند. تولید نمایش عروسکی کار سختی است و به نظر من باید این فرصت به هنرمندان این حوزه داده شود تا بتوانند راه این گونه عروسکی را پیش بگیرند.
این هنرمند عرصه تئاتر درمورد گروه تئاتر خود؛ «ایشارا» گفت: «ایشارا» حدود سال 1986 تاسیس شده است که در آن دوران این گروه با کمپانی دیگری کار میکرد اما از سال 2001 گروه «ایشارا» خودش به شکل یک کمپانی درآمد و جشنواره تئاتر عروسکی خود را آغاز کرده است. از آن زمان، 15 سال است که این جشنواره را برگزار میکنیم.
رییس یونیما در پاسخ به این سوال که چقدر پیش آمده است آثار گروههای ایرانی به قدری برای او جالب توجه باشد که آن را به جشنوارههای دیگر ارائه دهد، گفت: بله اما نمیتوانم دقیقا بگویم کدام کارها را پیشنهاد دادهام چون در خاطرم نیست. همچنین پیشنهاد دادن آثار، به جشنوارهها و شرایط و بودجه آنها نیز بسیار بستگی دارد مثلا خود من آثار گروه تئاتر «آران» را بسیار دوست دارم اما نمیتوانم به جشنواره گروه خودم؛ «ایشارا» آن را پیشنهاد دهم چون تنها آثار گروههای کوچکتر میتوانند در جشنواره «ایشارا» شرکت کنند و این جشنواره امکان پرداختن به گروههای عظیم را ندارد.
کارگردان نمایش «بازتاب حقیقت» درمورد شیوههای گروه «ایشارا» در حوزه تئاتر عروسکی، گفت: در برخی از نقاط هندوستان نمایش عروسکی با شمایل کهن خود اجرا میشوند و برخی از این گروهها اساسا بهصورت سنت خانوادگی تئاتر اجرا میکنند اما نمایش عروسکی هیچگاه ثابت نبوده است و در طول سالیان تغییر کرده است. اگر تغییر نکند، نابود میشود حتی افرادی که به شکل خانوادگی تئاتر عروسکی سنتی کار میکنند هم جوانترها چیزهای جدیدتری را ارائه میدهند. گاهی برقراری ارتباط میان سنت و مدرنیته تغییر میکند و مخاطبان نیز اتفاقهای جدیدتری را میخواهند.
وی در ادامه افزود: خود من به عنوان کارگردان نمایش عروسکی، چندان سنتی کار نمیکنم و همواره تغییر را در نمایشهایم اعمال میکنم چون تغییر، غیر قابل اجتناب است. ایرانیان نیز ضربالمثلی وجود دارد که بر این مسئله تاکید دارد؛ «در یک رود خانه دو بار نمیشود شنا کرد». ما از عروسک به عنوان ابزاری استفاده میکنیم که بتوانیم داستانمان را تعریف کنیم. تمرکز اصلی ما بر روی عروسک است اما همزمان از حرکات فرم و موسیقی نیز استفاده میکنیم تا داستان را پیش ببریم. بیشتر آثار ما جنبه استعاری دارند تا جنبه عینی.
ددی بودامجی درمورد شرایط تئاتر عروسکی در ایران و این مسئله که ایران مجموعه تخصصی برای اجرای تئاتر عروسکی ندارد، گفت: تعداد بسیار کمی از کشورها در جهان مکانی تخصصی برای اجرای تئاتر عروسکی یا همان «پاپت هال» دارند. حتی در هندوستان نیز چنین امکانی وجود ندارد و ما برای اجرای تئاتر عروسکی از یک سالن به سالنی دیگر میرویم تا مکانی برای اجرای نمایشمان پیدا کنیم. این اتفاق که در ایران خانه عروسک به وجود آمده است و در این کشور مکانهایی برای ساختن دکور و عروسکها وجود دارد، اتفاق بسیار بزرگ و مثبتی است.