تلاش خستگی ناپذیر برای یافتن ماه نقره‌ای

نمایش «یه گوله ماه نقره‌ای» یک اثر نمایشی عروسکی به شمار می‌رود که با توجه به فرم و محتوایی که برگزیده، کودکان را به عنوان مخاطب هدف خود در نظر گرفته است. یکی از برنامه‌های پلتفرم تلویزیون تئاتر ایران در سال جاری آن بود که با شروع فصل تابستان و پایان یافتن فصل امتحانات دانش آموزان تعدادی از نمایش‌های مخصوص کودکان که در طول سال‌های اخیر ساخته شده‌اند را از طریق این پلتفرم مجازی پخش کند. نمایش یه گوله ماه نقره‌ای نیز در راستای همین برنامه در اختیار مخاطبان پلتفرم تلویزیون تئاتر ایران قرار گرفته است و در ادامه متن پیش رو نگاهی به آن خواهیم داشت.

 دار قالی نیمه تمام ننه گلنسا

پیرزنی به نام ننه گلنسا چندین سال است پای دار قالی نشسته تا مراحل بافتن فرش محبوب خود را به پایان برساند. اما کار او آن گونه که باید پیش نمی‌رود، چرا که نخ نقره‌ای رنگ مورد نظر ننه گلنسا در هیچ مغازه‌ای پیدا نمی‌شود و او از ادامه بافتن قالی باز می‌ماند. نوه او گلپر برای کمک به مادربزرگش تصمیم به یافتن نخ می‌گیرد. روزی کرم ابریشمی که گلپر در کنج خانه از آن نگهداری می‌کند به او می‌گوید قصد تنیدن پیله‌ای به دور خود دارد و اگر گلپر پیله را به ماه برساند می‌تواند به همان نخ نقره‌ای رنگ باکیفیتی که مادربزرگ نیاز دارد دست پیدا کند. گلپر به کمک دو گلوله نخ جدا شده از دار قالی که دیگر از نخ بودن خسته شده‌اند و دوست دارند هر چه زودتر به قالی تبدیل شوند راهی کوچه پس کوچه‌های آبادی می‌شود تا مسیر همواری برای رسیدن به ماه بیابد. آنها ابتدا بر بالای بلندترین ساختمان آبادی می‌روند و سپس راهی نوک درخت می‌شوند تا دستشان به ماه برسد. اما هیچ کدام از این کارها نتیجه‌ای در بر ندارد. سرانجام گلپر و همراهانش با راهنمایی درخت راه قله کوه را در پیش می‌گیرند تا به ماه برسند. بالای کوه دو نخ قالی از همراهی گلپر باز می‌مانند؛ چرا که پای یکی از آنها پیچ خورده است و باید با کمک دوست خود به خانه باز گردد! دختر نوجوان خیلی زود در می‌یابد که حتی از نوک قله کوه نیز نمی‌توان ماه را لمس کرد. این موضوع دل گلپر را به درد می‌آورد و موجب جاری شدن اشک‌هایش می‌شود. گریه‌ گلپر دل ماه را به رحم می‌آورد و او را راهی زمین می‌کند. ماه بر نخ‌های پیله کرم ابریشم رنگ نقره‌ می‌پاشد و کرم به پروانه تبدیل می‌شود. گلپر نخ‌ها را به دست ننه گلنسا می‌رساند و اندکی بعد با کمک و همراهی او کار بافتن قالی به پایان می‌رسد. در پایان دلیل وسواس مادربزرگ مشخص می‌شود. او نخ نقره‌ای را برای بافتن نقش پلاک فرزندی که در دوران جنگ از دست داده است لازم داشت. نقش قالی نیز چهره پسر ننه گلنسا است.

تنوع عروسک‌های  روی صحنه

بخشی از داستان نمایش «یه گوله ماه نقره‌ای» یعنی هسته اصلی آن کشش قابل قبولی برای همراه ساختن مخاطب با خود دارد. مخاطب این اثر، حتی اگر کودک باشد، چون می‌داند که دست یافتن به ماه امکان‌پذیر نیست تا بخش پایانی داستان کنجکاو می‌ماند که از فرجام کار آگاه شود و بداند که سرنوشت گلپر و قالی مادربزرگ او به کجا می‌انجامد. به همین دلیل می توان داستان این نمایش را جزو مهم‌ترین نقاط قوت آن در نظر گرفت.

علاوه بر این موضوع نمایش یه گوله ماه نقره‌ای تنوع مناسبی در زمینه استفاده از عروسک دارد. در این نمایش انواع و اقسام عروسک مانند عروسک دستکشی، عروسک‌های هدایت شونده با ریسمان (نظیر عروسک‌های خیمه شب بازی) و همچنین عروسک‌های عصایی کنترل شونده با چوب به کار گرفته شده‌اند. به این ترتیب از دو مورد یاد شده یعنی هسته اصلی داستان و تنوع عروسک‌های موجود در صحنه‌های مختلف این اثر می‌توان به عنوان نکات مثبت اصلی این نمایش یاد کرد.

استفاده از شعر و موسیقی را نیز می‌توان به عنوان یکی دیگر از نکات مثبت این اثر در نظر گرفت. اگرچه کیفیت آهنگ‌ها و ترانه‌های ساخته شده برای این نمایش می‌توانست بالاتر از حالت فعلی باشد اما وجود شعر و موسیقی تنوع خوبی به روایت داستان بخشیده و آن را از یکنواختی و ملال خارج کرده است.

اگر تمایل به مشاهده نمایش یه گوله ماه نقره‌ای هستید می‌توانید به این آدرس اینترنتی مراجعه کرده و آن را از پلتفرم تلویزیون تئاتر ایران تماشا کنید.

عوامل تولید نمایش

نویسنده: نسرین خنجری

کارگردان، تهیه کننده و سازنده عروسک: ریحانه باغبادی

عروسک گردانان: سمیرا یزدان پژوه، عاطفه بحرالعلوم طباطبایی، شراره یوسفی، ریحانه باغبادی

صداپیشگان: شراره یوسفی، سامان فرشید نیا، سارا اقبال، داوود بختیاری، مجید زرین اقبال، سمیرا یزدان پژوه، الهام وفایی

طراح عروسک: نسیم یاقوتی

سازندگان عروسک: نسیم یاقوتی، ریحانه باغبادی

طراح صحنه و دکور: سمیرا یزدان پژوه

آهنگساز: حمید باقری

طراح و دوزنده لباس: کفایت گندمی

ساخت دکور و اجزای صحنه: حمید عابدی

دستیار صحنه: باران زرین اقبال

عکاس: مریم گندمی