هنر نمایش تقویت‌کننده مسائل فرهنگی و بهترین راه برای رفع آسیب‌های اجتماعی است

به گزارش ایران تئاتر به نقل از روابط عمومی اداره کل هنرهای نمایشی، هشتمین جلسه «شورای تخصصی تدوین سند تحول هنرهای نمایشی» با حضور هنرمندان، پیشکسوتان و متخصصان عرصه تئاتر برگزار شد.

این جلسات با حضور هوشنگ توکلی، ایرج راد، محمدحسین ایمانی خوشخو، کاظم نظری، علی منتظری، قطب‌الدین صادقی، تاجبخش فنائیان، محمدباقر قهرمانی، ولی‌الله شالی، غلامرضا نعمتی، سید محمدجواد طاهری و علی ایزدی، با هدف بیان فرصت‌ها، تهدیدها و چالش‌های پیشِ روی هنرهای نمایشی و ارائه راه‌کارهای مناسب، برای بررسیِ چگونگی تحقق آن، تشکیل جلسه داد.

علی ایزدی، دبیر شورای تخصصی تدوین سند تحول هنرهای نمایشی با اشاره به برخی کاستی‌ها در این حوزه، توضیح داد: «با توجه به گستره فعالیت هنرهای نمایشی در کشور و عدم تناسب امکانات، اعتبارات و اختیارات موجود و با توجه به تعداد فعالان و خانواده بزرگ تئاتر؛ همچنین تنوع و تعدد رویدادها و جشنواره‌هایی با مضامین اجتماعی، خانوده‌محور، دینی، انقلابی، دفاع مقدس، جمعیت‌محور، جبهه مقاومت، فرهنگی و ... که در قالب 59 جشنواره، توسط اداره کل هنرهای نمایشی برگزار و یا حمایت می‌شوند؛ کمبود سالن‌ها و فضاهای نمایشی به‌نحوی‌که تنها هفت سالن در اختیار این اداره کل و مابقی در اختیار دیگر سازمان‌ها و یا در اختیار بخش خصوصی است؛ فرسودگی تجهیزات و زیرساخت‌های همین سالن‌های کم و عدم تناسب در ساختار اداری، اجرایی و کارشناسی برای پاسخگویی لازم به هنرمندان، همچنین افزایش هزینه تولید تئاتر در سال‌های اخیر، بخشی از مشکلاتی است که راهکارِ گذر از آن، تدبیر در مسیر توسعه زیرساختی، اداری، اجرایی و فنی هنرهای نمایشی کشور است.»

این مدرس دانشگاه در تشریح چالش‌ها و عدم رشد متناسب زیرساخت‌ها با گستردگی این هنر اصیل و مؤثر، گفت: «حدود 150 هزار فارغ‌التحصیل رشته تئاتر در این عرصه، فعال هستند و سالانه حدود 1400 دانشجو از دانشگاه‌های کشور، با مدرک کاردانی، کارشناسی، یا کارشناسی ارشد و بعضاً دکترا، فارغ‌التحصیل می‌شوند که باید هرچه سریع‌تر، فکری برای اشتغال و استفاده از این نیروی جوان و کارآمد کرد. غیر از دانشجویان 1000 هزار گروه هم در «سامانه گروه‌های نمایشی» ثبت‌شده‌اند و دارای پروانه فعالیت هستند اما چند برابر این رقم نیز، گروه‌هایی به شکل مستقل و پراکنده به هنر تئاتر اشتغال دارند. غیرازآن، حدود 320 مؤسسه، آموزشگاه و هنرستان هنرهای زیبا در کشور مشغول آموزش به هنرجویان و علاقه‌مندان هنرهای نمایشی هستند.»

او ادامه داد: «در برگزاری جشنواره‌ها و رویدادهای تئاتری، اداره کل هنرهای نمایشی در 59 جشنواره به شکل مستقیم یا غیرمستقیم دخیل است که یا مسئول برگزاری آن است و یا از آن حمایت می‌کند.»

ایزدی گفت: «در بحث فضاهای نمایشی، در کشور جمعاً حدود 109 هزار صندلی برای تماشاگر تئاتر وجود دارد که اگر این رقم، به‌کل جمعیت تقسیم شود، به ازای هر 800 نفر، تنها یک صندلی برای تماشاگر تئاتر در کشور وجود دارد. فرسودگی تجهیزات فنی و زیرساخت‌ها از کارآمدیِ مطلوب همین تعداد محدود سالن‌های موجود نیز کاسته است و نیاز مبرم به ترمیم، بازسازی و به‌روز شدن دارند. با توجه به گستردگی هنرهای نمایشی که تشریح شد، ساختار سازمانیِ فعلی اداره کل هنرهای نمایشی، پاسخگوی این مسائل نیست؛ بنابراین ساختار فعلی باید متناسب با مسائل و مشکلات، رشدی همپای این گستردگی داشته باشد.»

او توضیح داد: «در سال‌های اخیر، هزینه‌های تولید یک اثر نمایشی، به دلایل مختلف، چنان افزایش‌ یافته که پس از 30 اجرا و سالنی پر از مخاطب، گروه نمایشی (در سالن‌های کوچک‌تر و قیمت بلیت کمتر) در اکثر اوقات، موفق به تأمین هزینه‌های معمول خود نمی‌شود و برای سرپا ماندن نیاز به حمایت معنوی و مادی جدی دولت دارد.»

ایزدی در بخش دیگری از سخنان خود، برآیند جلسات این شورا را، به‌رغم وجود مشکلاتِ موجود در عرصه هنرهای نمایشی، واجد پتانسیل و فرصت‌های منحصربه‌فردی دانست که در سیاست‌گذاری کلان کشور نیز می‌تواند راهگشای حل بسیاری از مشکلات باشد گفت: «در جلساتی که تاکنون با حضور پیشکسوتان، هنرمندان و مدیران تئاتری برگزار شده است، همه متفق‌القول هستند که با وجود همه معضل و مشکلات، با اتکای به پتانسیل موجود و فرصت‌ها‌، امکان مرتفع کردن آن با درایت بزرگان عرصه تئاتر و جوانان پرانرژی وجود دارد.»

معاون هماهنگی و برنامه‌ریزی اداره کل هنرهای نمایشی با اشاره به فرصت‌های موجود، ادامه داد: «کشور ما ظرفیت بسیار خوبی در عرصه تئاتر دارد که لازم است در مباحث فرهنگی از آن استفاده شود. با گسترش و بسط این هنر و تعداد هنرمندان و تأثیر ویژه آن بر مخاطب، می‌توان آسیب‌های اجتماعی را به حداقل رساند و یا سرعت آن را کاهش داد. در این بحث، اتفاقاَ می‌توان از گستردگی هنرهای نمایشی و پراکندگی جغرافیایی هنرمندان تئاتر که در سراسر کشور مشغول فعالیت هستند، به‌عنوان یک فاکتور برای رشد و اعتلای فرهنگی و مبارزه با آسیب‌های اجتماعی، استفاده مؤثری کرد.»

او در بخش دیگری از سخنان خود و نتیجه‌گیری از وجود تهدید‌ها و فرصت‌ها در هنر نمایش گفت: «اداره کل هنرهای نمایشی برای کمک به جریان رشد و توسعه هنر نمایش که به رشد فرهنگی کشور می‌انجامد، تصمیم به تشکیل «شورای تخصصی تدوین سند تحول هنرهای نمایشی» گرفت. این شورای تخصصی نیز پس از نشست‌های متعدد و گفت‌وگوهای فراوان، پیشنهاد تأسیس و تشکیل «سازمان تئاتر کشور» را داد؛ چراکه فقط این سازمان می‌تواند جوابگوی نیاز فزایند حوزه هنرهای نمایشی باشد. همچنین با وجود این سازمان است که می‌توان چتر حمایتی مؤثری برای همه هنرمندان نمایش فراهم آورد و تدابیر و سیاست‌های زیرساختی و اجرایی وسیعی را برای گسترش کیفی و کمی هنر نمایش ترسیم کرد و برای توسعه تئاتر و پویایی آن برنامه‌ریزی کرد و آینده‌ای اندیشه‌گرا و مؤثر برای هنرهای نمایشی متصور بود.»