مازیار سیدی متن پرحاشیه شکسپیر را اجرا می‌کند
مازیار سیدی، که تصمیم دارد، نمایش «سیمبلین (یک نمایش فنسی)» را اجرا کند؛ این اثر را یکی از پرحاشیه‌ترین نمایشنامه‌های شکسپیر می‌داند که مشکلاتی را برای این نویسنده رقم زد.
به گزارش ایران‌تئاتر، مازیار سیدی در دومین تجربه اجرایی خود نیز به سراغ نمایشنامه‌ای دیگر از ویلیام شکسپیر هنرمند شهیر انگلیسی رفته است.
«سیمبلین (یک نمایش فنسی)» اثری به قلم محمد زارعی براساس «سیمبلین» نمایشنامه‌ای از شکسپیر نوشته شده که برای اولین بار در ایران روی صحنه خواهد رفت.
سیدی درباره این اثر گفت: «این نمایش نه تنها در ایران که در تمام دنیا کمتر شناخته شده است و در واقع اثری پرحاشیه از شکسپیر به شمار می‌آید؛ چراکه این اثر باعث شده تا برخی به شکسپیر انگ دزدی بزنند.»
او ادامه داد: «سیمبلین» در تمام این سال‌ها به دلیل پیچیدگی زیاد روایی حواشی فراوانی به همراه داشته و یکی از این حواشی اختلاف بر سر ژانر آن بوده است. عده‌ای این نمایش را کمدی می‌دانستند و عده‌ای آن را تراژدی خطاب می‌کردند و تا اواخر قرن بیستم سر ژانر نمایش به نتیجه نرسیده بودند تا در نهایت در دوره معاصر آن را رمانی دانستند که نمی‌توان در مدل ژانربندی کلاسیک درباره آن صحبت کرد.»
این هنرمند افزود: «ژانر تراژدی و کمدی این نمایشنامه ایده‌ای خوبی در ذهن من ایجاد کرد و این اثر را بهانه خوبی برای اجرای این ایده دیدم. این نمایش خرده داستان‌های زیادی دارد و اثری است که در بخش‌بندی نمایشی چون «رومئو و ژولیت» قرار می‌گیرد اما به دلیل گره‌گشایی‌های بی‌حدی که دارد همیشه دچار بحران بوده است و حتی از زمان خود شکسپیر هم یادداشتی وجود دارد که نویسنده یادداشت از نفهمیدن داستان نمایش سخن می‌گوید.»
سیدی بیان کرد: «اجرای این نمایشنامه تبدیل به مسیر صعب‌العبوری در طول تاریخ شده است، افراد زیادی به سراغ آن رفته‌اند اما تعدد و پیچیدگی روایی کار را مشکل کرده و ریسک توفیق اجرای آن را بالا برده است. ما نیز در این اجرا بخشی از نمایش و به زعم خودمان برداشت شخصی‌مان را از اثر در نظر گرفتیم. در واقع از نمایش استفاده کردیم تا به واسطه آن ایده خود را روی صحنه بیاوریم.»
این هنرمند بیان کرد: «حتی خلاصه‌ای از داستان را همزمان با تبلیغ اثر در اختیار مخاطبان قرار دادیم تا تماشاگر با اصل نمایش آشنا شود و به او یادآور شویم که ما بخشی از آن را به اجرا می‌رسانیم و این اجرا بازخوانی شخصی ماست.»
او اظهار کرد: «من در دوران دانشجویی دوست داشتم تمام نمایشنامه‌های شکسپیر را بخوانم و پس از آن نیز یکی از آثار او را در سال ۹۵ اجرا کردم. نمایشنامه «سیمبلین» را هم در همان زمان دانشجویی خواندم و تنها یک ترجمه از علاءالدین پازارگادی در دسترس بود که مجبور شدم، متن زبان اصلی را هم بخوانم تا آن را بهتر درک کنم.»
کارگردان نمایش «سیمبلین» گفت: «عمر یک کارگردان برای روی صحنه بردن تمام نمایشنامه‌های شکسپیر کافی نیست و کار روی هر یک از آنها زمان‌بر است. چراکه آثار او نیاز به فرصت مطالعاتی زیادی دارد.»
او ادامه داد: «مسئله زبان در آثار شکسپیر در تمام جهان چالش است. نمایشنامه‌های او به نظم و با ادبیات کلاسیک نوشته شده‌اند و حق مطلب زبان شکسپیر در ترجمه به زبان‌های دیگر ادا نمی‌شود. در ایران نیز مترجمان با دیدگاه متفاوت، دست به ترجمه آنها زده‌اند. البته نمایش «سیمبلین» تنها توسط آقای پازارگادی ترجمه شده و رویکرد حفظ روایت در آن بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.»
سیدی گفت: «نمایش ما بخشی به زبان کلاسیک و بخشی دیگر به دلیل شکل دراماتورژی و بازخوانی به زبان معاصر روایت می‌شود. این نمایش شخصیت‌های زیادی دارد که تعدد بازیگران باعث همراهی با جوانان شد اما کار کردن این نمایش برای هنرجویانی که در این دوره آموزش می‌بینند کار دشواری بود و نیازمند زمان بیشتر.»
او در پایان با اشاره به زمان زیادی که از پیش از همه‌گیری ویروس کرونا تاکنون صرف مطالعه و تمرین روی این اثر شده است، بیان کرد: «در گذشته دانشجویان در دوران تحصیل با چند متن شکسپیر آشنا شده بودند و اساس کار را می‌شناختند واما هنرآموزان امروز به دلیل شیوه آموزش با این نوع کار کردن غریبه هستند و به همین دلیل من تصمیم گرفتم نمایش را بازنویسی کنم، پله‌پله با علاقه‌مندان به همکاری، کار کردیم و روندی شبیه آموزش و تمرین داشتیم. چراکه متن یک مسئله است و مسئله آشنایی با فضاهای کلاسیک و چگونگی کار کردن این متون مسئله دیگری است که پروسه تمرین را طولانی کرد.»
گفت‌وگو: نگار امیری
