رضا مهدی‌زاده داور بخش مسابقه:
استعدادهای نوظهور نویدبخش آینده‌ای روشن‌تر برای تئاتر است
رضا مهدی‌زاده یکی از داوران بخش مسابقه تئاتر ایران است. او آثار این دوره را متنوع و دربرگیرنده سلایق و دغدغه‌های مختلف از نقاط مختلف ایران می‌داند.
به گزارش ایران‌تئاتر، رضا مهدی‌زاده، طراح صحنه و مدرس دانشگاه در کنار هنرمندانی چون آزیتا حاجیان، شهرام گیل‌آبادی، مهرداد رایانی‌مخصوص و هدایت عامل‌هاشمی به داوری بخش مسابقه تئاتر ایران جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر می‌پردازد.
با او گفت‌وگوی کوتاهی درباره آثار حاضر در این بخش داشتیم که در ادامه می‌خوانید.
کیفیت کلی آثاری که در بخش مسابقه تئاتر ایران به تماشای آنها نشستید را چگونه ارزیابی می‌‌کنید؟
آثار بخش مسابقه تئاتر ایران به طور کلی متنوع بود. برخی از آثار با خلاقیت و نوآوری در استفاده از عناصر نمایشی و پرداخت مفاهیم عمیق برجسته شدند، اما تعدادی از آثار نیز دچار ضعف در نمایشنامه یا اجرا بودند. با این حال، تلاش هنرمندان جوان و استعدادهای نوظهور نشانه مثبتی محسوب می شود که نویدبخش آینده‌ای روشن تر برای تئاتر ایران است. طراحی صحنه و استفاده از فناوری نیز در برخی آثار متمایز و جذاب بود.
برای داوری آثار این بخش مهم ترین ویژگی و شاخصه هایی که مدنظر قرار دادید چه بوده است؟
به دلیل تنوع آثار این بخش، هر اجرایی براساس داده‌های خود اثر و متناسب با گونه و شیوه انتخابی در شکل‌گیری جهان اثر مورد ارزیابی قرار می‌گیرد اما شاخصه‌ها و ویژگی‌های عمومی را که مبنای قضاوت قرار می‌گیرند، می‌توان اینگونه طبقه‌بندی کرد؛در بخش نمایشنامه مواردی همچون؛ انتخاب موضوع و مدل روایی، خلاقیت در پردازش داستان و دیالوگ‌‌نویسی، توانایی طرح مسائل انسانی و اجتماعی در متن، انسجام و پیوستگی ساختاری در نمایشنامه میتوانند مبنایی برای ارزیابی آثار باشند.در بخش بازیگری، توانایی بازیگران در تجسم عمقی شخصیت‌ها و انتقال احساسات با ابزارهای در اختیار( بدن، بیان و ..)، هماهنگی و انسجام گروه بازیگری، نوآوری و انعطاف پذیری در اجرا میتوانند ابزارهایی برای قضاوت باشند. در بخش کارگردانی نیز انتخاب متن و خلاقیت در شیوه اجرا و چگونگی هدایت بازیگران و ابزارهای هنری برای خلق فضا و جهان دیداری و شنیداری اجرا، و توانایی برقراری ارتباط معنی دار بین صحنه و تماشاگران می تواند عوامل اصلی سنجش و ارزیابی این بخش باشد. در بخش طراحی صحنه، لباس، گریم و نور؛ هماهنگی با موضوع و فضای داستان، خلاقیت و نوآوری در طراحی ها، کاربردی و قابل باور میتوانند شاخص انتخاب باشند. این موارد میتوانند شامل بخش‌های طراحی صدا و آهنگسازی هم باشد.
همچنین با در نظر گرفتن شاخصه‌هایی همچون توجه به ارزش‌های هنری و فرهنگی، ارتباط با فرهنگ بومی و اجتماعی، بهره برداری از موضوعات جدید یا به روز، تعامل و اشتراک احساسات با مخاطبان و .... تلاش بر این است تا اثاری با کیفیت بالا و تأثیرگذار انتخاب شود.
جشنواره بین‌المللی تیاتر فجر با توجه به چه شرایطی میتواند در فرآیند تولید تئاتر کشور جریان‌ساز باشد؟
جشنواره تئاتر فجر با ارائه فرصتی به هنرمندان برای نمایش آثار خود، می تواند به کشف و ارتقاء استعدادهای جدید کمک کند. در این روزهای دورهمی به بهانه برگزاری جشنواره، هنرمندان میتوانند با ایده‌ها و جریان‌های هنری جدید آشنا شوند و تجربیات خود را غنی‌تر کنند که این خود میتواند به گسترش فرم‌های مختلف تئاتری کمک کند، از نمایش‌‌های صحنه‌ای گرفته تا تئاتر خیابانی. فرصت جشنواره فرصتی هست برای اینکه دسترسی به تئاتر برای عموم مردم آسان‌تر شود و دایره مخاطبان گسترده‌‌تر شود. حتی توسعه صنعت تئاتر و توریسم فرهنگی که در سال‌های گذشته به آن توجه جدی‌تری می‌شد که در صورت احیای مجدد آن، اوضاع برای هنرمندان این رشته و برای مراودات فرهنگی بین‌المللی مناسب‌تر خواهد بود.
این عوامل باعث می‌شوند که جشنواره تئاتر فجر نقش مهمی در بهبود و توسعه تولیدات تئاتری در ایران و جریان‌سازی در این حوزه داشته باشد.
حضور آثار نمایشی در ویترین جشنواره تئاتر ایران را چقدر در زمینه ارتباط هنرمندان با یکدیگر و تولید آثار نمایشی با کیفیت موثر می‌دانید؟
جشنواره فرصتی را برای هنرمندان فراهم می‌‌کند تا با دیگر همکاران خود از سراسر کشور و حتی از سایر کشورها آشنا شوند و شبکه‌های ارتباطی جدید ایجاد کنند. این ارتباطات میتواند زمینه ساز همکاری‌‌های جدید و تبادل ایده‌ها باشد. برگزاری نشست‌‌ها و پنل های گفت‌وگو در حاشیه جشنواره، فضایی برای تبادل نظر و بررسی تجربیات مختلف فراهم می‌‌کند. همچنین هنرمندان میتوانند از تجربیات و تکنیک‌های نوآورانه دیگران بهره‌‌مند شوند و این تجربیات را در تولیدات خود به کار گیرند. مشاهده و ارزیابی آثار مختلف با کیفیت بالا میتواند معیاری برای ارتقاء سطح کیفی تولیدات خود هنرمندان باشد. چنین رویدادهایی با ارائه فضای رقابتی و همچنین تأکید بر کیفیت و نوآوری، هنرمندان را به چالش می‌‌کشند تا خلاقیت و نوآوری بیشتری در کارهای خود نشان دهند. در مجموع، حضور در ویترین جشنواره تئاتر ایران علاوه بر ایجاد انگیزه برای تلاش‌های بیشتر و بهتر، بستری برای یادگیری، تبادلات سازنده و ارتقای کیفیت آثار هنری فراهم می آورد. این ارتباطات و تعاملات نقشی اساسی در پیشبرد هنر تئاتر و تولیدات با کیفیت تر خواهد داشت.
و سخن پایانی
به عنوان سخن پایانی، می توان گفت که جشنواره تئاتر ایران نه تنها یک رویداد فرهنگی کلیدی است، بلکه بستری است برای تقویت پیوندهای هنری و ارتقاء سطح کیفی تولیدات نمایشی در کشور. این جشنواره با فراهم کردن فضایی برای تبادل نظر، ترویج نوآوری و خلاقیت، می تواند نقش پررنگی در توسعه و پایداری هنر تئاتر در ایران ایفا کند. همچنین، اهمیت این جشنواره در ترویج فرهنگ و هنر ایرانی در سطح بین المللی و جذب توجه به استعدادهای بومی غیرقابل انکار است.
