در نشست نقد و بررسی نمایش «سوسمار» مطرح شد
بیان مفاهیم هولناک به ساده‌ترین شکل ممکن
«سوسمار»؛ بیان مفاهیم هولناک به ساده‌ترین شکل ممکن 2
«سوسمار»؛ بیان مفاهیم هولناک به ساده‌ترین شکل ممکن 3
«سوسمار»؛ بیان مفاهیم هولناک به ساده‌ترین شکل ممکن 4
«سوسمار»؛ بیان مفاهیم هولناک به ساده‌ترین شکل ممکن 5
«سوسمار»؛ بیان مفاهیم هولناک به ساده‌ترین شکل ممکن 6
«سوسمار»؛ بیان مفاهیم هولناک به ساده‌ترین شکل ممکن 7
«سوسمار»؛ بیان مفاهیم هولناک به ساده‌ترین شکل ممکن 8
«سوسمار»؛ بیان مفاهیم هولناک به ساده‌ترین شکل ممکن 10
«سوسمار»؛ بیان مفاهیم هولناک به ساده‌ترین شکل ممکن 11
«سوسمار»؛ بیان مفاهیم هولناک به ساده‌ترین شکل ممکن 12
«سوسمار»؛ بیان مفاهیم هولناک به ساده‌ترین شکل ممکن 13
رحمت امینی در نشست نقد و بررسی نمایش «سوسمار» گفت این نمایش هولناک‌ترین مفاهیم را به ساده‌ترین شکل بیان می‌کند.
به گزارش ایران تئاتر، نشست نقد و بررسی نمایش «سوسمار» به نویسندگی حمید جبلی و کارگردانی رحمت امینی با حضور محمدحسن خدایی، هومن زندی‌زاده و عرفان ناظر (منتقدان تئاتر) روز گذشته (دوشنبه ۲۰ شهریور) ساعت۱۸ در تالار مشاهیر مجموعه تئاتر شهر برگزار شد.
حمید جبلی در ابتدای این نشست با بیان اینکه «سوسمار» دو سال پیش نوشته شده است، گفت: «روی صحنه نرفتن، به معنای این نیست که بی‌کار بوده‌ام. من در این مدت چند نمایشنامه نوشتم که آقای امینی این نمایشنامه را برای اجرا انتخاب کرد.»
انعطاف حمید جبلی در بازنویسی متن
رحمت امینی، کارگردان نمایش «سوسمار» نیز در ادامه گفت: «پیش از هر چیز از انعطاف حمید جبلی در بازنویسی متن ممنونم. «سوسمار» با عبور از چالش‌های زیادی به ثمر نشست و در این مدت نگاه‌های متفاوتی درباره آن وجود داشته است.»
این کارگردان بابیان اینکه بسیاری از تماشاگران با دیدن نمایش به یاد «کرگدن» یونسکو می‌افتند، توضیح داد: «برای من بیش از هر چیز طنز موقعیت مهم بوده است. من هم از علاقه‌مندان اوژن یونسکو و هم از طرفداران وودی آلن هستم؛ این گروه از هنرمندان، مفاهیم هولناک را به شکل ساده بیان می‌کنند. ما هم تلاش کردیم تا مفاهیم این نمایش را به ساده‌ترین شکل ممکن به مخاطب منتقل کنیم.»
امینی «سوسمار» را یک کار تمثیلی معرفی کرد و درباره روند رسیدن به یک اجرای خوب تئاتری گفت: «اگر خواهان تئاتر هستیم، حتما باید اقتصاد و شرایط تمرین آن را تأمین کنیم. اطمینان دارم که با این اوضاع و به‌رغم استقبالی که تماشاگران تا کنون از اجرا کرده‌اند، هیچ یک از اعضای گروه دستمزد واقعی و آنچه را که حقشان است،دریافت نخواهند کرد.»
«سوسمار» اثری روان و یک‌دست است
هومن زندی‌زاده، دیگر منتقد حاضر در این جلسه نیز توضیح داد: «سوسمار» اثری روان و یک‌دست است که در مدت‌زمانی کوتاه اجرا می‌شود و تماشاگر را خسته نمی‌کند.»
او ادامه داد: «این نمایش از یک ماجرای ساده به درام می‌رسد. رحمت امینی اجرایی در قالب کمدی سیاه و بی‌تکلف از متن حمید جبلی داشته است. بازی بازیگران هم روان و یک‌دست است.»
این منتقد با اشاره به یکی از درون‌مایه‌های نمایش مبنی بر مسئله فرزندآوری افزود: «طبق آمار طبقه متوسط شهری گرایش بسیار اندکی به فرزندآوری دارند و این‌یکی از مباحث مطرح‌شده در نمایش است.»
او بابیان اینکه نمایش دو وجه دارد، گفت: «یک وجه سیاسی که با نیرویی ناشناخته و مهاجم روبه‌رو هستیم. وجهی که تمام داشته‌های خانواده را می‌بلعد و برای نشان دادن آن استفاده از انیمیشن ایده خلاقانه‌ای است؛ و دیگری وجه اجتماعی کار است. از این منظر ما شاهد خانواده‌ای هستیم که مرد کارمند است و دو شیفت کار می‌کند. به‌مرور که بچه می‌آید، گویی هیولایی است که همه‌چیز را می‌بلعد. تم فرزندگریزی در این کار وجود دارد.»
زندی‌زاده با خطرناک دانستن بی‌تمایلی قشر متوسط شهری به فرزندآوری توضیح داد: «کشورهای اروپایی و حتی استرالیا نیز با معضل فرزندگریزی روبه‌رو شده‌اند اما آن‌ها نیاز به نیروی کار را با مهاجران گزینش‌شده، پر می‌کنند درحالی‌که ما چنین راهکاری نداریم و در آینده قطعاً با مشکلات بزرگی روبه‌رو خواهیم شد.»
«سوسمار» ازنظر محتوا به وضعیت امروز اشاره دارد
عرفان ناظر دیگر منتقد تئاتر با اشاره به اینکه هر اثری از نظر انتقادی نقاط قوت و ضعفی دارد، گفت: «سوسمار اثری درباره طبقه متوسط با ویژگی‌های اجتماعی است.»
او ادامه داد: «این نمایش از نظر محتوا به وضعیت امروز ما اشاره دارد و ازنظر شیوه اجرا، از الگوی سنت‌های نمایشی ما بهره می‌گیرد.»
این منتقد افزود: «نباید مفاهیم را خلط کرد. باید از اثر به فرا اثر رسید. در این داستان آیینی وجود دارد که نیرویی ناشناخته آن را دچار اختلال می‌کند.»
او گفت: «نویسنده اثر وضعیتی سوررئال را طرح کرده و در اجرا با فانتزی مواجه هستیم که می‌توانست رادیکال‌تر به آن پرداخته شود.»
در این نمایش آینده به شکل یک هیولا نمود پیدا کرده
در ادامه محمدحسن خدایی با بیان اینکه «سوسمار» نمایشی با داستانی نمادین است، توضیح داد: «نمایش نشان می‌دهد درست انجام ندادن حتی یکی از الزامات سنت ممکن است به بحران تبدیل شود. در این نمایش آینده به شکل یک هیولا نمود پیدا کرده و متن مانند داستان‌های کافکا، استعاری است.»
در این زمانه، بچه، سوسمار است
حمیدجبلی نویسنده کار در پاسخ به سخنانی که درباره فرزندآوری گفته شد، گفت: «در نمایش ما بچه، بهانه‌ای برای آمدن سوسمار به شمار می‌آید. در این زمانه، بچه، سوسمار است. من بچه‌ای ندارم ولی دوستانی که بچه کوچک دارند، با معضلاتی متعدد از پوشک و شیرخشک تا هزینه بالای مدرسه دست‌به‌گریبان هستند.»
او ادامه داد: «مرد خانواده نمایش ما برای تأمین هزینه‌های زندگی‌اش دو شیفت کار می‌کند، معلوم است نباید بچه‌دار شود. بچه برای من بهانه‌ای است برای آمدن سوسمار به‌عنوان موجودی که زندگی ما را مختل می‌کند.»
زندی‌زاده در پاسخ به سخنان حمید جبلی گفت: «نقد باید به وضعیت اقتصادی باشد نه گریز این زوج از فرزندآوری. البته که در گریز از فرزندآوری، مسئله فقط اقتصاد نیست بلکه نگرانی از آینده فرزندان و تداخل برنامه‌های فرزندان با برنامه‌های شخصی و علایق که نشان‌گر یک فردگرایی است.»
رحمت امینی در پایان این نشست تأکید کرد که قصد آن‌ها تقبیح یا تشویق فرزند آوری نبوده است.
نمایش «سوسمار» هر شب ساعت۲۰:۱۵ در تالار چهارسو تئاتر شهر روی صحنه می‌رود. این نمایش درباره زن و مردی است که در حال آماده‌سازی سفره هفت سین و آغاز سال تازه هستند، تخم مرغی برای رنگ کردن تهیه کرده‌اند اما ساعتی بعد، تخم مرغ ترک می‌خورد و …
گزارش: علی کیهانی
عکس: شیرین جهانزاده
